Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία (ΟΜΛ)
Εσείς που διαγιγνώσκεστε με Οξεία Μυελογενή Λευ χαιμία μπορεί να αισθάνεστε ότι το σώμα σας σας πρόδωσε. Μπορεί να αισθάνεστε πόνο στα οστά ή στο στομάχι σας και να μην μπορείτε να φάτε. Το χλωμό δέρμα σας κάνει τις μελανιές, που αυξάνονται σε αριθμό, να ξεχωρίζουν.[1] Αυτή η σπάνια αιματολογική νόσος χτυπάει γρήγορα και μπορεί να εξελιχθεί εξίσου γρήγορα αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το πώς δείχνουν τα πράγματα όταν διαγιγνώσκεστε, υπάρχουν τρόποι να επιβραδύνετε την εξέλιξη αυτής της σπάνιας πάθησης. Ο καλύτερος τρόπος να διαχειριστείτε τη διάγνωσή σας είναι να κατανοήσετε πρώτα περί τίνος πρόκειται, ώστε να λάβετε κατάλληλες για εσάς αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία.
Η Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία είναι μια μορφή αιματολογικής κακοήθειας που προέρχεται από μεταλλάξεις των κυττάρων που βρίσκονται στον μυελό των οστών. Ο μυελός των οστών δημιουργεί νεαρά λευκά αι μοσφαίρια που ονομάζονται μυελοειδή κύτταρα και μετατρέπονται σε ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια ή αιμοπετάλια. Όταν αυτά τα πρόδρομα μυελοειδή κύτταρα ολοκληρώσουν το έργο τους, αντικαθίστανται από νέα κύτταρα.[2] Όταν έχετε ΟΜΛ, αυτά τα μυελοειδή κύτταρα πολλαπλασιάζονται πολύ πιο γρήγορα από το φυσιολογικό,3 καταλαμβάνοντας χώρο στον οργανισμό σας και εμποδίζοντας τα υγιή κύτταρα να μεταφέρουν οξυγόνο, να καταπολεμήσουν τις λοιμώξεις ή να επουλώσουν τραύματα. Αυτά τα κακοήθη κύτταρα μπορούν να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματος, πιο συχνά στο νευρικό σύστημα, στο ήπαρ, στον σπλήνα ή στους όρχεις, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται σοβαρά η λειτουργικότητα των οργάνων αυτών.[2]
Υπάρχουν διάφοροι υπότυποι ΟΜΛ, οι οποίοι ταυτοποι ούνται με βάση ορισμένους παράγοντες, όπως ο αριθμός των υγιών κυττάρων αίματος που είναι παρόντα, το μέγεθος και ο αριθμός αυτών των κυττάρων, και οι μεταλλάξεις του DNA.4 Η ταυτοποίηση ενός υπότυπου μπορεί να μεταβάλει το θεραπευτικό σας πλάνο, ακόμη και τη συνολική σας πρόγνωση. Για παράδειγμα, αν και όλοι σχεδόν οι υπότυποι της ΟΜΛ προκαλούνται από μεταλλάξεις του DNA, ορισμένες μεταλλάξεις είναι πιθανότερο να οδηγήσουν σε ύφεση σε σχέση με άλλες.4 Σε αντίθεση με άλλα είδη καρκίνου, η εξέλιξη της ΟΜΛ δεν υπολογίζεται σε στάδια.
Ποια είναι τα συμπτώματα της Οξείας Μυελογενούς Λευχαιμίας (ΟΜΛ);
Η ΟΜΛ είναι μία ταχέως εξελισσόμενη κακοήθεια. Αυτό σημαίνει ότι θα αρχίσετε πιθανώς να εκδηλώνετε ορισμένα ή όλα τα παρακάτω συμπτώματα, σχετικά γρήγορα μετά την επικράτηση της νόσου.5 Τα συμπτώματα της ΟΜΛ είναι παρόμοια με αυτά άλλων μορφών λευχαιμίας και μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:6
- Κόπωση
- Αδυναμία
- Πυρετό
- Λοιμώξεις
- Εύκολες μελανιές και αιμορραγίες που παραμένουν για ασυνήθιστα μεγάλο χρονικό διάστημα
- Απώλεια βάρους
- Πόνο στις αρθρώσεις ή στα οστά
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Διογκωμένους λεμφαδένες
- Πόνο στο στομάχι
- Χλωμό δέρμα
Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις για την ΟΜΛ, με πιο συχνές τις εξής:
- Δείγματα αίματος για γενική εξέταση των αιμοσφαιρίων στον οργανισμό σας. Εάν πάσχετε από ΟΜΛ, θα έχετε χαμηλά επίπεδα οξυγόνου, ασυνήθιστα υψηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, καθώς και πιθανά προβλήματα με την πήξη του αίματος.7
- Βιοψία του μυελού των οστών, με την οποία εξετάζεται ένα μικρό τμήμα μαλακού ιστού στο εσωτερικό των οστών για την αναζήτηση σημείων κακοήθειας, την εξέταση των λευκών αιμοσφαιρίων που εντοπίζονται στο εσωτερικών αυτών των παθολογικών ευρημ άτων ή την εξέταση του DNA των παθολογικών αυτών κυττάρων για παρουσία μεταλλάξεων.7
- Απεικονιστικές εξετάσεις όπως ακτινογραφίες, αξονικές τομογραφίες, μαγνητικές τομογραφίες ή υπερηχογραφήματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα για τη διάγνωση της ΟΜΛ, αλλά οι γιατροί θα προγραμματίσουν τις εξετάσεις αυτές αν υποψιάζονται ότι η ΟΜΛ έχει ήδη προσβάλει ζωτικά όργανα.7
Πόσο συχνή είναι η Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία (ΟΜΛ);
Παρότι η ΟΜΛ είναι από τις πιο συχνές μορφές λευχαιμίας σε ενήλικες, παραμένει εξαιρετικά σπάνια αιματολογική νόσος και αποτελεί μόλις το 1% όλων των καρκίνων.8 Λόγω της σπανιότητάς της, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός των τρεχόντων περιστατικών σε ολόκληρο τον κόσμο.
Επί του παρόντος, είναι αδύνατη η ανίχνευση της ΟΜΛ πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Ωστόσο, υπάρχουν κοινοί παράγοντες με βάση τους οποίους είναι δυνατός ο προσδιορισμός εκείνων που είναι πιθανότερο να εκδηλώσουν αυτήν τη νόσο,3 όπως:
- Ηλικία: Συχνότερα σε άτομα άνω των 65 ετών.
- Φύλο: Συχνότερα στους άνδρες.
- Κάπνισμα: Συχνότερα σε καπνιστές.
- Ιατρικό/οικογενειακό ιστορικό: Υψηλότερος κίνδυνος για όσους έχουν ήδη υποβληθεί σε χημειοθεραπεία για άλλες μορφές καρκίνου ή έχουν ιστορικό άλλων αιματολογικών ή γενετικών διαταραχών.
- Έκθεση σε επικίνδυνες ουσίες: Υψηλότερος κίνδυνος αν έχετε έρθει σε επαφή με ορισμένα βαρέα μέταλλα, βιομηχανικές χημικές ουσίες ή ακτινοβολία.
Θεραπεία και φροντίδα
Η θεραπεία της ΟΜΛ εξαρτάται από τον υπότυπο ΟΜΛ που έχετε, την ηλικία και την κατάσταση της υγείας σας, το οικογενειακό ιστορικό και τυχόν παρούσες λοιμώξεις ή πρόσθετες γενετικές μεταλλάξεις.9
Δεδομένου ότι πρόκε ιται για μια ταχέως εξελισσόμενη νόσο, οι θεραπείες πρέπει να είναι άμεσες και επιθετικές. Ανεξάρτητα από τις ειδικές λεπτομέρειες της θεραπείας, τα πλάνα, κατά κανόνα, ακολουθούν μια διαδικασία δύο βημάτων:
- Θεραπεία Εφόδου: Στόχος είναι η εξόντωση όλων των κακοήθων λευχαιμικών κυττάρων στον μυελό των οστών. Όταν εξοντωθεί επαρκής αριθμός των κυττάρων αυτών, και το επίπεδο μη υγιών προς υγιή κύτταρα μεταβληθεί ευνοϊκά, η ΟΜΛ σας θεωρείται ότι βρίσκεται σε ύφεση.10
- Θεραπεία Εδραίωσης: Στόχος είναι η εξάλειψη των μη υγιών κυττάρων που παραμένουν ακόμη και μπορεί να προκαλέσουν υποτροπή.10
Τέσσερις είναι οι συχνοί τύποι θεραπείας:10
- Χημειοθεραπεία
- Ακτινοθεραπεία
- Χημειοθεραπεία με μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων
- Βέλτιστη υποστηρικτική φροντίδα
Φροντίδα Ασθενούς με Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία (ΟΜΛ)
Η διάγνωση μιας σπάνιας αιματολογικής νόσου είναι μια δύσκολη εμπειρία. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει τρόπος να διαπιστώσει κάποιος ότι έχει ΟΜΛ παρά μόνο όταν η νόσος είναι παρούσα, και σε συνδυασμό με τον ταχέως εξελισσόμενο χαρακτήρα της, οι ασθενείς με ΟΜΛ θα αισθανθούν πιθανώς άγχος και ανησυχία.
Τα αγαπημένα πρόσωπα των ασθενών είναι σημαντικό να προσφέρουν υποστήριξη και βοήθεια όποτε είναι δυνατό. Για παράδειγμα, μπορούν να συνοδεύσουν τον ασθενή στις χημειοθεραπείες ή να τον ενθαρρύνουν να φάει ακόμη και αν δεν έχει όρεξη. Μπορούν ακόμη και να αφιερώσουν χρόνο για να μάθουν περισσότερα για την ΟΜΛ.
Το χρονικό διάστημα μετά τη διάγνωση, οι ασθενείς με ΟΜΛ θα επισκεφθούν πολλούς γιατρούς, γεγονός που θα επιτείνει το σωματικό και ψυχολογικό στρες του να μη γνωρίζουν τι τους επιφυλάσσ ει το μέλλον. Τις στιγμές αυτές, τα αγαπημένα τους πρόσωπα μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν τη νέα πραγματικότητά τους και να αισθάνονται λιγότερο μόνοι.
Τι να ρωτήσετε τον γιατρό σας;
Ο κατάλογος που ακολουθεί περιλαμβάνει παραδείγματα ερωτήσεων που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε συζήτηση με τον επαγγελματία υγείας σας. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες σχετικές ερωτήσεις με βάση τα συμπτώματα, το στάδιο της νόσου και το ιατρικό ιστορικό σας που δεν παρατίθενται εδώ.
- Από ποιον υπότυπο ΟΜΛ πάσχω;
- Ποιες είναι οι καλύτερες θεραπευτικές επιλογές για εμένα;
- Τι να αναμένω μετά τις αρχικές θεραπείες μου;
- Πόσο συχνή είναι η υποτροπή μετά την ύφεση;
- Ποιες ανεπιθύμητες ενέργειες να αναμένω από τις διάφορες θεραπευτικές επιλογές;
- Ποιες κλινικές δοκιμές είναι διαθέσιμες για εμένα και πώς μπορώ να ενταχθώ;
- Ποιες αλλαγές μπορώ να κάνω στον τρόπο ζωής μου για να καταπραΰνω τα συμπτώματα και να μειώσω τις πιθανότητές μου για υποτροπή;
- Πόσο γρήγορα πρέπει να ξεκινήσουμε θεραπεία για να εξασφαλίσουμε καλύτερες πιθανότητες ύφεσης;
Janssen και Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία (ΟΜΛ)
Στόχος της Janssen είναι να αλλάξει ριζικά τον τρόπο αντίληψης, διάγνωσης και διαχείρισης των αιματολογικών κακοηθειών. Είμαστε αφοσιωμένοι στην εξεύρεση καινοτόμων τρόπων για την καταπολέμηση των αιματολογικών κακοηθειών και επικεντρώνουμε τις προσπάθειές μας στην εξεύρεση λύσεων θεραπείας και πρόληψης.
Κίνητρό μας είναι η δέσμευσή μας προς τους ασθενείς, σε στενή συνεργασία με τους επαγγελματίες υγείας, να προσφέρουμε λύσεις που βασίζονται στην εμπιστοσύνη και στη διαφάνεια.
Γλωσσάρι
- Μυελοειδή κύτταρα: Νεαρά λευκά αιμοσφαίρια που μπορούν να προκαλέσουν ΟΜΛ εάν μεταλλαχθούν.
- Αιμοπετάλια: Ένας τύπος κυττάρων του αίματος που βοηθούν στην καταπολέμηση των αιμορραγιών και στην επούλωση των τραυμάτων.
- Οξεία λευχαιμία: Ένας τύπος λευχαιμίας που εμφανίζεται αιφνίδια και εξελίσσεται γρήγορα.
- Μυελός των οστών: Ο μαλακός ιστός στο εσωτερικό των οστών.
Στις 28 Μαΐου κάθε χρόνο, οργανώσεις από ολόκληρο τον κόσμο διοργανώνουν εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά σεμινάρια και δωρεές για την υποστήριξη όσων πάσχουν από σπάνιους αιματολογικούς καρκίνους, όπως η ΟΜΛ. Εορτάζεται επίσης η Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την ΟΜΛ στις 21 Απριλίου.
Βιβλιογραφία:
