Καρκίνος της Ουροδόχου Κύστης
Janssen & Καρκίνος
Οι περισσότεροι άνθρωποι με καρκίνο της ουροδόχου κύστης αναζητούν ιατρική συμβουλή όταν βλέπουν ξαφνικά αίμα στα ούρα.[1] Τα πρώιμα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, όπως η συχνοουρία ή ο πόνος κατά την ούρηση, μπορεί επίσης να είναι ενδεικτικά καλοήθων παθήσεων, όπως η ουρολοίμωξη. Παρότι η παρουσία αίματος στα ούρα μπορεί να παραπέμπει σε κάποια άλλη πάθηση, όπως πέτρα στο νεφρό, είναι σημαντικό να γίνει άμεσος έλεγχος μόλις παρατηρήσετε αλλαγές στη συνήθη δραστηριότητα της κύστης σας.[1] Άλλωστε, ο εντοπισμός του καρκίνου της ουροδόχου κύστης σε όσο το δυνατόν πρωιμότερο στάδιο μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την κλινική σας έκβαση και τη θεραπεία σας.[2]
Τι είναι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης;
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης ξεκινά στην εσωτερική επιφάνεια της ουροδόχου κύστης— ενός κοίλου οργάνου του σώματος σε σχήμα μπαλονιού στο οποίο αποθηκεύονται τα ούρα.[3] Συνήθως, ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης προκαλείται όταν τα κύτταρα της ουροδόχου κύστης (ουροθηλιακά κύτταρα), αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα και σχηματίζουν ένα μόρφωμα, που αποκαλείται «κακοήθης όγκος».[4]
Το είδος του καρκίνου της ουροδόχου κύστης ορίζεται ανάλογα με το στάδιο της νόσου:
1) Επιφανειακός ή μη μυοδιηθητικός καρκίνος ορίζεται εκείνος που προσβάλλει μόνο την εσωτερική επιφάνεια της ουροδόχου κύστης.
2) Διηθητικός καρκίνος της ουροδόχου κύστης ορίζεται εκείνος που εξαπλώνεται έξω από την περιοχή όπου άρχισε να αναπτύσσεται. Η θεραπεία αυτής της μορφής είναι πιο δύσκολη.[5]
Υπάρχουν πολλοί τύποι καρκίνου της ουροδόχου κύστης, ορισμένοι από τους οποίους είναι πιο σπάνιοι:
- Το ουροθηλιακό καρκίνωμα μπορεί να προκληθεί από γενετικές μεταλλάξεις στο εσωτερικό των κυττάρων της ουροδόχου κύστης.[4] Τα κύτταρα αυτά μερικές φορές αναπτύσσονται στους νεφρούς ή στους σωληνίσκους που συνδέουν την ουροφόρο οδό στο σύνολό της. Αυτός ο τύπος καρκίνου, που αποτελεί σχεδόν το 90% όλων των καρκίνων της ουροδόχου κύστης,[6] είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου της ουροδόχου κύστης και συνήθως ξεκινά ως επιφανειακός, αλλά αν δεν χορηγηθεί θεραπεία μπορεί να μετατραπεί σε διηθητικό καρκίνο.[4]
- Το καρκίνωμα πλακώδους επιθηλίου είναι μία διηθητική μορφή καρκίνου και προκαλείται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό μικροσκοπικών, επίπεδων κυττάρων του επιθηλίου.[4] Είναι πολύ πιο σπάνια μορφή καρκίνου της ουροδόχου κύστης και αποτελεί το 10% των περιστατικών παγκοσμίως.[7] Συνδέεται με χρόνιο ερεθισμό της ουροδόχου κύστης, από τη μακροχρόνια χρήση καθετήρα ή από συγκεκριμένες παρασιτικές λοιμώξεις που απαντούν συχνότερα στην Αφρική κ.α.[3][7]
- Το αδενοκαρκίνωμα είναι διηθητικό και μία από τις πιο σπάνιες μορφές καρκίνου της ουροδόχου κύστης, καθώς αποτελεί μόλις το 1-2% όλων των περιστατικών.[8] Αυτός ο τύπος καρκίνου ξεκινά να αναπτύσσεται στους βλεννογόνους αδένες που βρίσκονται στον ιστό ο οποίος περιβάλλει όλα τα όργανα στο σώμα σας, συμπεριλαμβανομένης της ουροδόχου κύστης σας.[8]
- Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα είναι διηθητικό, σπάνιο και ξεκινά στα νευροενδοκρινικά κύτταρα της ουροδόχου κύστης σας. Η μορφή αυτή μπορεί να αναπτυχθεί εξαιρετικά γρήγορα και απαιτείται ταχεία θεραπευτική παρέμβαση.[4]
- Τα σαρκώματα είναι οι σπανιότερες μορφές καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Αυτός ο τύπος καρκίνου ξεκινά στον μυϊκό ιστό της ουροδόχου κύστης και όχι στην επιφάνεια του οργάνου. Για τα σαρκώματα μπορεί να χρειάζονται διαφορετικοί τύποι θεραπείας.[8]
Ανάλογα με το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση, καθορίζεται η πρόγνωση και το πλάνο της θεραπείας σας.[9] Στα στάδια 0 και 1 ο καρκίνος θεωρείται NMIBC (μη μυοδιηθητικός καρκίνος της ουροδόχου κύστης), ενώ στα στάδια 2 και 3 ο καρκίνος είναι MIBC (μυοδιηθητικός καρκίνος της ουροδόχου κύστης).[5] Στο στάδιο 4 ο καρκίνος θεωρείται μεταστατικός καρκίνος της ουροδόχου κύστης. Ο τύπος και το στάδιο του καρκίνου από τον οποίο πάσχετε καθορίζονται με βάση το βαθμό εξάπλωσης του όγκου.[5]
Στάδιο 0 | Στάδιο I | Στάδιο II | Στάδιο III | Στάδιο IV |
Ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί πέρα από την εσωτερική επιφάνεια της ουροδόχου κύστης. | Ο καρκίνος αναπτύσσεται στον συνδετικό ιστό μεταξύ της εσωτερικής επιφάνειας και του μυϊκού ιστού της ουροδόχου κύστης, αλλά δεν έχει εξαπλωθεί στο υπόλοιπο όργανο ή σε άλλες απομακρυσμένες εστίες. | Ο καρκίνος αναπτύσσεται στον μυϊκό ιστό της ουροδόχου κύστης, αλλά δεν έχει προσβάλει τον ιστό που περιβάλλει το εξωτερικό της ουροδόχου κύστης. | Ο καρκίνος αναπτύσσεται εκτός της ουροδόχου κύστης και κοντά σε όργανα, όπως ο προστάτης ή η μήτρα, ή σε λεμφαδένες, αλλά δεν έχει εξαπλωθεί πέρα από την κοιλιακή χώρα. | Ο καρκίνος έχει επεκταθεί εκτός της ουροδόχου κύστης σε απομακρυσμένα όργανα. |
Τα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης
Παρότι τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο της νόσου, ορισμένα από αυτά αποτελούν πιο συχνές ενδείξεις καρκίνου της ουροδόχου κύστης και δεν πρέπει να αγνοούνται. Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν:[10]
- Πόνο στην κοιλιά και χαμηλά στη μέση
- Αίμα στα ούρα
- Συχνοουρία
- Επώδυνη ούρηση
Επιπλέον, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν απώλεια βάρους ή κόπωση.[1] Εάν εμφανίζετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει για μια σειρά εξετάσεων. Οι εξετάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν την εξέταση δείγματος ούρων για ανίχνευση αίματος, καρκινικών κυττάρων ή άλλων ουσιών π ου εντοπίζονται συχνά στους ασθενείς με καρκίνο της ουροδόχου κύστης.[11] Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ζητήσει αξονική τομογραφία για να διαπιστώσει αν θα αναδειχθούν σημεία καρκίνου.[12]
Μια ακόμη κοινή εξέταση είναι η λεγόμενη κυστεοσκόπηση, στο πλαίσιο της οποίας ο ουρολόγος χρησιμοποιεί έναν λεπτό σωλήνα με κάμερα στο άκρο του για να εξετάσει την ουροφόρο οδό και την ουροδόχο κύστη για σημεία καρκίνου. Εάν ο ουρολόγος εντοπίσει μια παθολογική περιοχή, θα αφαιρέσει ένα μικρό δείγμα ιστού, μέσω μίας μεθόδου η οποία είναι γνωστή ως TURBT (διουρηθρική εκτομή όγκου της ουροδόχου κύστης), για να καθορίσει αν πρόκειται για καρκίνο και τον βαθμό διηθητικότητάς του.[12]
Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης;
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ο 10ος πιο συχνός καρκίνος στον κόσμο.[7] Από το σύνολο των καρκίνων, είναι ο 6ος συχνότερος καρκίνος μεταξύ των ανδρών και ο 17ος συχνότερος καρκίνος μεταξύ των γυναικών.[13] Συνολικά, διαγιγνώσκονται περίπου 550.000 νέα περιστατικά καρκίνου της ουροδόχου κύστης σε ολόκληρο τον κόσμο κάθε χρόνο.[14] Το 2020 στην Ευρώπη καταγράφηκαν κατάτι περισσότερα από 200.000 περιστατικά σε άνδρες και γυναίκες— περίπου το 35% όλων των νέων περιστατικών στον κόσμο.[15] Αναφορικά με το ποσοστό επιβίωσης, σχεδόν το 77 % των ασθενών με καρκίνο της ουροδόχου κύστης επιβιώνουν τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά τη διάγνωσή τους, αν και η επιβίωση τους εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου και το στάδιο στο οποίο εντοπίστηκε.[16]
Παράγοντες κινδύνου οι οποίοι αυξάνουν τις πιθανότητες για εκδήλωση καρκίνου της ουροδόχου κύστης, είναι:[3]
- Κάπνισμα: Το κάπνισμα είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου που σχετίζεται με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης και ευθύνεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, για το 40% με 70% όλων των περιστατικών.[2]
- Έκθεση σε χημικές ουσίες: Η έκθεση σε ορισμένες βιομηχανικές χημικές ουσίες αποτελεί άλλον έναν παράγοντα κινδύνου και ευθύνεται για περίπου 25% των περιστατικών καρκίνου ουροδόχου κύστης.[17]
- Φύλο: Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι συχνότερος στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες.[19]
- Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η ακτινοθεραπεία, προηγούμενη αγωγή με ορισμένα είδη χημειοθεραπείας, ο διαβήτης, μόνιμος καθετήρας, μακροχρόνιες ουρολοιμώξεις, πέτρες στην ουροδόχο κύστη, πρώιμη εμμηνόπαυση και σχιστοσωμίαση.[17]
Θεραπεία και φροντίδα
Οι διαθέσιμες θεραπείες για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης είναι αρκετές και ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο του καρκίνου.[20] Παρότι η πρόγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης διαφέρει ανάλογα με το στάδιο,[16] οι υποτροπές δεν είναι σπάνιο φαινόμενο.[21] Συνιστάται να διεξάγονται τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι ώστε να διασφαλίζεται ότι ο καρκίνος δεν έχει επανέλθει.[20]
- Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί συχνή επιλογή εάν έχετε επιφανειακό καρκίνο της ουροδόχου κύστης, αρχικού σταδίου, διότι ο προσβεβλημένος ιστός περιορίζεται συνήθως σε μία συγκεκριμένη περιοχή.[22] Οι χειρουργοί είτε αφαιρούν τμήματα της ουροδόχου κύστης σας είτε χρησιμοποιούν μία μέθοδο για την εξάλειψη των καρκινικών κυττάρων, αφήνοντας άθικτο τον υπόλοιπο υγιή ιστό.[23] Στις πιο προχωρημένες περιπτώσεις, θα χρειαστεί να αφαιρεθεί η ουροδόχος κύστη στο σύνολό της. Στο πλαίσιο αυτής της επέμβασης, που ονομάζεται ριζική κυστεκτομή, θα πρέπει να αφαιρεθούν και τα αναπαραγωγικά όργανα, όπως ο προστάτης και τα όργανα παραγωγής σπέραμτος στους άνδρες, ή οι σάλπιγγες, η μήτρ α και τμήμα του κόλπου στις γυναίκες.[23] Μετά την αφαίρεση της ουροδόχου κύστης, ο χειρουργός θα δημιουργήσει μια νέα οδό για τη διέλευση των ούρων, με τη χρήση ενός μικρού σάκου συλλογής ούρων και ενός καθετήρα ή με τη δημιουργία νέας ουροδόχου κύστης από τμήματα του εντέρου.[23]
- Η ανοσοθεραπεία είναι συχνή θεραπευτική επιλογή στον καρκίνο με τη χρήση θεραπειών που βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού να εντοπίσει τα καρκινικά κύτταρα και να τα καταστρέψει.[22]
- Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί την ακτινοβολία για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων της ουροδόχου κύστης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξάλειψη των καρκινικών κυττάρων που μπορεί να έχουν παραμείνει ή ήταν αδύνατο να αφαιρεθούν κατά τη χειρουργική επέμβαση.[22]
- Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί ενδοφλεβίως, με τη μορφή χαπιού ή με χρήση καθετήρα (ενδοκυστικά) ο οποίος εισέρχεται μέσω της ουρήθρας για τη χορήγηση ενός συνδυασμού φαρμάκων που αποσκοπούν στην εξάλειψη των καρκινικών κυττάρων.[22]
- Η χημειο-ακτινοθεραπεία αποτελεί συνδυασμό χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας για τη θεραπεία του καρκίνου.[12]
Παράλληλα με τις θεραπείες αυτές, ρωτήστε τον γιατρό σας εάν υπάρχουν διαθέσιμες κλινικές δοκιμές και εάν είστε κατάλληλοι για να συμμετάσχετε.
Ζώντας με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχειριστεί κάποιος το σωματικό και συναισθηματικό σοκ που ακολουθεί μία διάγνωση καρκίνου. Μπορεί να προκαλεί τρόμο ή ακόμη και οργή και είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι τα συναισθήματα αυτά είναι φυσιολογικά, αναμενόμενα και αποδεκτά. Μην ξεχνάτε ότι η θεραπεία του καρκίνου της ουροδόχου κύστης από τον οποίο πάσχετε δεν αφορά μόνο τη χειρουργική επέμβαση ή τη φαρμακευτική αγωγή. Αφορά επίσης το να βρείτε την κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη.[10]
Πολλοί από εκείνους που διαγιγνώσκονται με καρκίνο της ουροδόχου κύστης και υποβάλλονται σε θεραπεία εξακολουθούν συχνά να ζουν φυσιολογικά. Ωστόσο, οι θεραπείες μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, γεγονός που προκαλεί ενδεχομένως ψυχική δυσφορία και απαιτεί ένα χρονικό διάστημα προσαρμογής - τόσο από σωματική όσο και από ψυχολογική άποψη. Για κάποιους ασθενείς αυτό ενδεχομένως σημαίνει ότι πρέπει να μάθουν να ζουν με έναν κρυφό σάκο συλλογής ούρων, ενώ για άλλους ότι πρέπει να χρησιμοποιούν καθετήρα. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να επηρεάσουν την κοινωνική σας ζωή, τις ερωτικές σας σχέσεις και τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε το ίδιο σας το σώμα.[10] Αναζητήστε κάποιον ειδικό με τον οποίο μπορείτε να συζητήσετε αυτά τα συναισθήματα και μιλήστε ανοιχτά στους φίλους και τα μέλη της οικογένειάς σας σχετικά με το πώς νιώθετε.
Ένας τρόπος για να ξεπεράσετε τις αλλαγές οι οποίες είναι αναπόφευκτες είναι να υιοθετήσετε αλλαγές που μπορείτε να κάνετε από μόνοι σας, ξεκινώντας με έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, η κατανάλωση ισορροπημένων γευμάτων αποτελούν τρόπους όχι μόνο για να ενισχύσετε τον οργανισμό σας αλλά και για να ενδυναμώσετε το νου σας και να κερδίσετε τον έλεγχο της ζωής σας.[24]
Είναι σημαντικό, ωστόσο, αν εμφανίζετε ανεπιθύμητα συμβάντα, ιδίως σε προχωρημένα στάδια της νόσου, να ειδοποιήσετε τον γιατρό σας αμέσως, διότι εκείνος μπορεί να είναι σε θέση να σας βοηθήσει ρυθμίζοντας τη δοσολογία ή παρέχοντας άλλη υποστηρικτική φροντίδα.
Τι να ρωτήσετε τον γιατρό σας;
Ο κατάλογος που ακολουθεί περιλαμβάνει παραδείγματα ερωτήσεων που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε συζήτηση με τον επαγγελματία υγείας σας. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες σχετικές ερωτήσεις με βάση τα συμπτώματα, το στάδιο της νόσου και το ιατρικό ιστορικό σας που δεν παρατίθενται εδώ.
- Πώς μπορώ να διακρίνω τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης από μια ουρολοίμωξη ή πέτρα στους νεφρούς;
- Σε ποιο στάδιο καρκίνου της ουροδόχου κύστης βρίσκομαι;
- Έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος πέρα από την ουροδόχο κύστη;
- Ποια εί ναι η εικόνα των διαφορετικών σταδίων του καρκίνου της ουροδόχου κύστης;
- Σε ποιον βαθμό το οικογενειακό ιστορικό καθορίζει τις πιθανότητες που έχω να εκδηλώσω καρκίνο της ουροδόχου κύστης;
- Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για εμένα;
- Τι ισχύει με την εξατομικευμένη ιατρική;
- Πώς θα επηρεάσουν οι θεραπείες την καθημερινή μου ζωή;
- Εάν γίνει αφαίρεση της ουροδόχου κύστης μου, τι επιλογές έχω όσον αφορά την ούρηση; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της καθεμίας;
- Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης ή η θεραπεία στην οποία υποβάλλομαι θα προκαλέσει προβλήματα στην ερωτική μου ζωή;
- Πόσο συχνά θα πρέπει να υποβάλλομαι σε εξετάσεις για καρκίνο της ουροδόχου κύστης μετά τη χειρουργική επέμβαση;
- Πώς θα καταλάβω αν ο καρκίνος επανήλθε; Τι θα πρέπει να προσέχω;
Janssen και Καρκίνος της ουροδόχου κύστης
Στην Ευρώπη ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ο 5ος πιο συχνός καρκίνος, ενώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις, έως το 2030, περίπου 219.000 άνθρωποι στην Ευρώπη, θα διαγιγνώσκονται με καρκίνο της ουροδόχου κύστης κάθε χρόνο.[25]
Οι άνθρωποι που ζουν με τη νόσο σε προχωρημένα στάδια έρχονται συχνά αντιμέτωποι με κακές εκβάσεις, με ποσοστό πενταετούς επιβίωσης της τάξης του 35 % και του 5 % όταν ο καρκίνος είναι τοπικά προχωρημένος και μεταστατικός αντίστοιχα.[26] Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη για νέες θεραπευτικές επιλογές σε αυτό το στάδιο της νόσου.[2] Στη Janssen αποδεχόμαστε αυτήν την πρόκληση.
Σύμφωνα με ισχυρά επιστημονικά στοιχεία, όσο πιο πρώιμα γίνεται η διάγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση για τους ασθενείς.[27]
Εστιάζουμε στην καλύτερη κατανόηση των παραγόντων που προκαλούν τον ουροθηλιακό καρκίνο, τον πιο συχνό τύπο καρκίνου της ουροδόχου κύστης,[25] και διερευνούμε στοχευμένες θεραπείες - ως μονοθεραπεία και σε συνδυασμό - με στόχο τη βελτίωση των κλινικών εκβάσεων των ασθενών.
Γλωσσάρι
- Ουρολόγος: Χειρουργός που ειδικεύεται στη θεραπεία νόσων του ουροποιητικού και του αναπαραγωγικού συστήματος.[28]
- Ουροθηλιακά κύτταρα: Κύτταρα που βρίσκονται στην εσωτερική επιφάνεια της ουροδόχου κύστης.[3]
- Ουροθήλιο: Η εσωτερική επιφάνεια της ουροδόχου κύστης.[4]
- Καθετήρας: Σωλήνας που εισέρχεται στην ουροδόχο κύστη μέσω της ουρήθρας.[29]
- Ουρήθρα: Ο σωλήνας μέσω του οποίου διέρχονται τα ούρα.[4]
- Κυστεοσκόπιο: Ένας λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας με κάμερα ή φως στο άκρο του που χρησιμοποιείται για τη διερεύνηση της ουροδόχου κύστης για καρκίνο.[30]
- Δυσουρία: Πόνος κατά την ούρηση.[31]
- Ουροφόρος οδός: Τα όργανα και οι σωλήνες που χρησιμοποιούνται στο ουροποιητικό σύστημα, όπως νεφρά, ουροδόχος κύστη και ουρήθρα.[6]
- Αιματουρία: Αίμα στα ούρα.[32]
Βιβλιογραφία:
