Καρκίνος του Προστάτη

Καρκίνος του Προστάτη

Παρότι ο καρκίνος του προστάτη είναι ένα από τα πιο συχνά είδη καρκίνου στους άνδρες και αποτελεί το 25% όλων των νέων διαγνώσεων καρκίνου στην περιοχή της Ευρώπης,[1] μόλις το 48% των ανδρών στην Ευρώπη γνωρίζουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη και τις διαθέσιμες επιλογές για έγκαιρη ανίχνευση.2 Επιπλέον, λόγω της ευαίσθητης φύσης της πρωτοπαθούς εστίας της νόσου3 και των επακόλουθων επιπτώσεων της θεραπείας, κάποιοι άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη μπορεί να αποφύγουν να μιλήσουν ανοιχτά για αυτό το θέμα στους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους, όπως η οικογένεια, οι φίλοι και οι επαγγελματίες υγείας2.

Για την κοινότητα των ασθενών με καρκίνο του προστάτη, παράγοντες όπως η ευαισθητοποίηση των ανδρών σχετικά με τα συμπτώματα της νόσου και η διασφάλιση πρόσβασης σε ειδικούς ιατρούς ώστε να λάβουν εγκαίρως διάγνωση και θεραπεία, είναι ζωτικής σημασίας και ενδεχομένως να επηρεάσουν θετικά την πρόγνωση της νόσου.4

Τι είναι ο καρκίνος του προστάτη;

Ο προστάτης είναι ένας αδένας περίπου στο μέγεθος ενός καρυδιού - αν και συχνά είναι μεγαλύτερος στους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας - και βρίσκεται μεταξύ του πέους και της ουροδόχου κύστης5. Παράγει το σπέρμα το οποίο στη συνέχεια, μεταφέρεται μέσω της ουρήθρας η οποία διέρχεται από το κέντρο του.5

Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται όταν τα φυσιολογικά κύτταρα του προστάτη μεταλλάσσονται και αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα.6 Μερικές φορές, τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να εξέλθουν από τον προστάτη και να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματος.6 Ο καρκίνος του προστάτη διακρίνεται από τους γιατρούς στους ακόλουθους τύπους:

Εντοπισμένος καρκίνος του προστάτη: η ανάπτυξη του καρκίνου είναι περιορισμένη στον προστάτη αδένα και δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.7 Η ταχύτητα ανάπτυξης και εξάπλωσης του καρκίνου μπορεί να διαφέρει σε κάθε ασθενή.7

Τοπικά προχωρημένος καρκίνος του προστάτη: ο καρκίνος έχει μόλις αρχίσει να εξαπλώνεται εκτός του προστάτη αδένα στην/στις περιβάλλουσα(ες) περιοχή(ές).8

Μεταστατικός καρκίνος του προστάτη: ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος και δεν είναι πλέον ιάσιμος.2

Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του προστάτη;


Ο καρκίνος του προστάτη είναι το πιο συχνό είδος καρκίνου στους άνδρες και αποτελεί το 25% των νέων περιστατικών καρκίνου που διαγιγνώσκονται στους άνδρες.[1] Κάθε χρόνο, περίπου 450.000 άνδρες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη στην Ευρώπη4, ενώ περισσότεροι από δύο εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν με τη νόσο.2

Δυστυχώς, η αιτιολογία του καρκίνου του προστάτη εξακολουθεί να μην είναι ξεκάθαρη.9 Ωστόσο, έχουν επιβεβαιωθεί καλώς τεκμηριωμένοι παράγοντες κινδύνου:4

  • Ηλικία: ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας. Η μέση ηλικία κατά τη διάγνωση είναι τα 69 έτη.
  • Εθνοτική καταγωγή: ο καρκίνος του προστάτη διαγιγνώσκεται πιο συχνά σε άνδρες αφρικανικής καταγωγής.
  • Οικογενειακό ιστορικό: τα άτομα με ιστορικό καρκίνου του προστάτη στην οικογένειά τους διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν και οι ίδιοι την πάθηση.
  • Παχυσαρκία: παρότι η συσχέτιση μεταξύ της παχυσαρκίας και της ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη παραμένει ασαφής, καλά σχεδιασμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην εξέλιξη της νόσου. Οι υπέρβαροι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν επιθετική μορφή της νόσου.4

Τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη


Αρκετά συχνά, ο καρκίνος του προστάτη δεν συνοδεύεται από συμπτώματα, είναι μία «σιωπηλή νόσος» και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα ειδικά συμπτώματα με τα οποία συσχετίζεται. Οι σποραδικοί πόνοι στη μέση και η αυξημένη και συχνά αιφνίδια ανάγκη για ούρηση αποτελούν κοινά συμπτώματα της προχωρημένης ηλικίας. Ωστόσο, όταν ο πόνος επιμένει και η ούρηση γίνεται ολοένα και πιο δυσχερής, το πρόβλημα μπορεί να μη συνδέεται μόνο με την ηλικία.9

Η αιτιολογία του καρκίνου του προστάτη παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, ενώ πολλοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν σχετικά συμπτώματα στα αρχικά στάδια της νόσου.10

Τα συμπτώματα από το ουροποιητικό, όπως η συνεχής και αιφνίδια ανάγκη για ούρηση, η δυσκολία στην ούρηση, η αδύναμη ροή και το αίσθημα ότι η ουροδόχος κύστη δεν έχει αδειάσει εντελώς, αποτελούν συχνά πρώιμες ενδείξεις για καρκίνο του προστάτη, παρότι μπορεί επίσης να είναι ενδεικτικά μη καρκινικών νόσων του προστάτη, όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και η προστατίτιδα.10

Άλλα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε πιο προχωρημένα στάδια του καρκίνου του προστάτη. Αυτό σημαίνει ότι ο καρκίνος έχει εξέλθει από τον προστάτη και έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.10 Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:10

  • Πόνο στη μέση, στους γοφούς ή στο πέος
  • Αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα
  • Δυσκολία στη στύση
  • Ανεξήγητη απώλεια βάρους

Είναι σημαντικό να κλείσετε ραντεβού με τον γιατρό σας αμέσως μόλις εκδηλώσετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα αυτά.10 Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη είναι πιθανό να συνοδεύεται από καλύτερη πρόγνωση και πιο εύκολη αντιμετώπιση.11

Διάγνωση του καρκίνου του προστάτη


Υπάρχουν διάφορα διαγνωστικά εργαλεία,12 εκ των οποίων τα πιο συνηθισμένα είναι τα εξής:

  • Ψηφιακή ορθική εξέταση (DRE): ο γιατρός εξετάζει το ορθό σας για πιθανές αλλαγές στον προστάτη αδένα σας.
  • Εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA): εξέταση αίματος που ανιχνεύει το επίπεδο του PSA, μίας πρωτεΐνης που παράγεται από τον προστάτη και μπορεί να αποτελεί ένδειξη παρουσίας της νόσου.
  • Βαθμολογία Gleason: δείκτης που υποδεικνύει τον βαθμό επιθετικότητας του καρκίνου του προστάτη. Όσο πιο υψηλός ο αριθμός τόσο πιο επιθετικός είναι ο καρκίνος και μεγαλύτερες οι πιθανότητες να εξαπλωθεί.13
  • Βιοψία προστάτη: ειδικός επαγγελματίας υγείας θα αφαιρέσει ένα μικρό μέρος ιστού από τον προστάτη αδένα σας που θα αποτελέσει δείγμα για περαιτέρω εξετάσεις.
  • Άλλες: Μαγνητική τομογραφία (MRI), αξονική τομογραφία (CT) ή τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) για την καλύτερη απεικόνιση του μεγέθους του καρκίνου και του βαθμού εξάπλωσής του.

Υπάρχουν διάφορα στάδια στον καρκίνο του προστάτη:14

Στάδιο I

Στάδιο II

Στάδιο II και III

Στάδιο IV

Ο καρκίνος είναι περιορισμένος στον προστάτη αδένα και συνήθως δεν είναι ψηλαφητός κατά την ορθική εξέταση

Ο καρκίνος παραμένει εντός του προστάτη, αλλά είναι ψηλαφητός με ορθική εξέταση

Ο καρκίνος έχει αρχίσει να εξαπλώνεται εκτός του προστάτη στους παρακείμενους ιστούς.

Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, όπως η ουροδόχος κύστη, το ορθό ή τα οστά.

Θεραπεία και φροντίδα


Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές για τον καρκίνο του προστάτη και συχνά εναπόκειται στον ασθενή να επιλέξει. Εάν ο καρκίνος σας είναι ασυμπτωματικός και χαμηλού κινδύνου, η θεραπεία μπορεί περισσότερο να βλάψει παρά να ωφελήσει.15 Σε ορισμένες περιπτώσεις, συνιστάται ενεργός παρακολούθηση, για την οποία απαιτούνται συχνά τσεκ-απ με εξετάσεις του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), ψηφιακή ορθική εξέταση (DRE), μαγνητικές τομογραφίες (MRIs) και άλλες εξετάσεις. Ενίοτε είναι απαραίτητη και η επανάληψη της βιοψίας. Εάν τα αποτελέσματα των εξετάσεων αλλάξουν, μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο θεραπείας.16

Σε περίπτωση διάγνωσης τοπικά προχωρημένου καρκίνου του προστάτη, η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε. Ο γιατρός σας θα προτείνει ένα κατάλληλο σχέδιο με βάση την ηλικία, την υγεία και το στάδιο του καρκίνου σας.17

Όπως και με κάθε θεραπεία, οι αντικαρκινικές θεραπείες μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Επομένως, είναι σημαντικό να συζητήσετε τις επιλογές σας με τον γιατρό σας.17 Να είστε όσο το δυνατόν πιο ανοιχτοί και ειλικρινείς και να συζητάτε οτιδήποτε σας ανησυχεί προκειμένου να λάβετε αποφάσεις που ταιριάζουν στις θεραπευτικές σας ανάγκες.18

Εάν διαγνωστείτε με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη, ο γιατρός σας θα σας συστήσει θεραπείες για τη διαχείριση και την ανακούφιση των συμπτωμάτων.9

Ζώντας με τον καρκίνο του προστάτη


Το να διαγνωστείτε με καρκίνο είναι μια δυσάρεστη εμπειρία που μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή σας ζωή, την εργασία και τις σχέσεις σας.19 Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε φόβο, αβεβαιότητα, ακόμη και θυμό. Η αυτοφροντίδα είναι απαραίτητη, τόσο για εσάς όσο και για τους οικείους σας7. Να είστε ειλικρινείς. Μοιραστείτε τα συναισθήματά σας και μιλήστε τους για όσα χρειάζεστε προκειμένου να διαχειριστείτε την κατάστασή σας.19

Οι άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη μπορούν να συνεχίσουν την καθημερινή τους ζωή, αλλά συχνά ανησυχούν για την εξέλιξη της νόσου. Εάν πάσχετε από ένα προχωρημένο στάδιο καρκίνου, ίσως να μην αισθάνεστε αρκετά καλά για να συνεχίσετε κανονικά την καθημερινότητά σας, ενώ και οι θεραπείες μπορεί να σας προκαλούν κόπωση και αδιαθεσία.19

Είναι σημαντικό να επικεντρωθείτε στην κατάσταση που βιώνετε και σε όσα μπορούν να σας προσφέρουν μία καλύτερη ποιότητα ζωής. Να γνωρίζετε ότι δεν είστε μόνοι και ότι μπορείτε να ρωτήσετε τον γιατρό σας για ενώσεις ασθενών και κοινωνικές υπηρεσίες που μπορούν να στηρίξουν εσάς και τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Η υγιεινή διατροφή και η καθημερινή άσκηση που ταιριάζει στην κατάστασή σας μπορούν να συμβάλουν στη διαχείριση των ανεπιθύμητων ενεργειών και να προσφέρουν επίσης ψυχολογική εκτόνωση.20

Τι να ρωτήσετε τον γιατρό σας;


Ο κατάλογος που ακολουθεί περιλαμβάνει παραδείγματα ερωτήσεων που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε συζήτηση με τον επαγγελματία υγείας σας. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες σχετικές ερωτήσεις με βάση τα συμπτώματα, το στάδιο της νόσου και το ιατρικό ιστορικό σας που δεν παρατίθενται εδώ.

  • Τι είδους εξετάσεις θα χρειαστώ;
  • Πώς και πότε θα ενημερωθώ για τα αποτελέσματα; Ποιος θα μου εξηγήσει τα αποτελέσματα;
  • Πόσο προχωρημένη είναι η νόσος μου και τι να αναμένω;
  • Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπείες; Πόσο χρόνο έχω στη διάθεσή μου για να αποφασίσω;
  • Ποιες είναι οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες;
  • Τι θα συμβεί αν η θεραπεία δεν έχει αποτέλεσμα;
  • Πώς θα επηρεαστεί η καθημερινή μου ζωή;
  • Για ποια συμπτώματα ή ανεπιθύμητες ενέργειες θα πρέπει να σας ενημερώσω αμέσως;
  • Υπάρχουν κλινικές δοκιμές στις οποίες μπορώ να συμμετάσχω;
  • Μπορείτε να με παραπέμψετε σε ομάδες υποστήριξης ασθενών;

Janssen και Καρκίνος του Προστάτη


Στη Janssen είμαστε πραγματικά αφοσιωμένοι στην αντιμετώπιση και την εξεύρεση λύσεων για τις πιο επείγουσες ανεκπλήρωτες ιατρικές ανάγκες της εποχής μας, υιοθετώντας πρωτοποριακές προσεγγίσεις που έχουν ως στόχο να καταστήσουν τον καρκίνο όχι μόνο διαχειρίσιμη, αλλά τελικά ιάσιμη νόσο.21

Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να πραγματοποιήσουμε αυτήν την αποστολή και, ενώ διατηρούμε το βλέμμα στον τελικό στόχο, γιορτάζουμε ταυτόχρονα τις μικρές, καθημερινές νίκες κατά του καρκίνου. Είμαστε αφοσιωμένοι στην ευαισθητοποίηση και την προσέλκυση περισσότερων ανθρώπων ώστε να συμμετάσχουν στη συζήτηση για τον καρκίνο του προστάτη, διότι η αποτελεσματική και έγκαιρη ανίχνευση είναι καθοριστική για τη μείωση του ποσοστού θνησιμότητας από καρκίνο του προστάτη22, γεγονός το οποίο αποτελεί ακόμη μια μικρή νίκη κατά του καρκίνου.

Όλοι μαζί σε μια κοινή προσπάθεια! Για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του προστάτη!

Γλωσσάρι

  • Βαθμολογία Gleason: βαθμολογία που χρησιμοποιείται για την ταξινόμηση του καρκίνου του προστάτη.23
  • Αιματουρία: η παρουσία αίματος στα ούρα.24
  • Προστατεκτομή: μερική ή ολική αφαίρεση του προστάτη και τμήματος του περιβάλλοντος ιστού.25
  • Μεταστατικός: όταν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί από το σημείο που πρωτοεμφανίστηκε σε άλλα μέρη του σώματος και δεν είναι πλέον ιάσιμος.2

Βιβλιογραφία:

Audrey S, Procter S, 2015, Employers’ views of promoting walking to work: a qualitative study. Int J Behav Nutr Phys Act;12:12. Published 2015 Feb 11 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4344752/pdf/12966_2015_Article_174.pdf Last accessed April 2023 DOA 16/01/2020.
Logo Janssen | Pharmaceutical Companies of Johnson & Johnson