Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)
Λιγότερο γνωστός από τη γρίπη ή την COVID-19, ο RSV αποτελεί την πιο συχνή αιτία λοιμώξεων της κατώτερης αναπνευστικής οδού σε μικρά παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο ιός προσβάλλει επίσης ηλικιωμένους ή ενήλ ικες με υποκείμενες παθήσεις.
Δυστυχώς, ο RSV μπορεί να αποβεί θανατηφόρος. Δεν υπάρχει ακόμη διαθέσιμο εμβόλιο, ενώ οι ειδικές θεραπείες είναι ελάχιστες, αλλά τα περισσότερα περιστατικά υποχωρούν από μόνα τους σε διάστημα λίγων ημερών.3
Ο RSV είναι ένας τύπος ιού ο οποίος, όπως η γρίπη, μεταδίδεται κυρίως κατά τη διάρκεια των εποχικών εξάρσεων και προσβάλλει τους πνεύμονες και τους αεραγωγούς, προκαλώντας συμπτώματα παρόμοια με αυτού του κρυολογήματος.3 Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι RSV και μπορεί κάποιος να προσβληθεί περισσότερες από μία φορές.
Ο ιός είναι πολύ μεταδοτικός και εξαπλώνεται από τα σταγονίδια όταν ένα άτομο που έχει προσβληθεί βήχει ή φταρνίζεται, ή και από την άμεση επαφή, όπως το φιλί.3 Οι άνθρωποι που δεν έχουν συμπτώματα μπορούν και πάλι να μεταδώσουν τον ιό, ο οποίος επιβιώνει σε επιφάνειες, όπως πάγκοι εργασίας, παιχνίδια και πόμολα.3 Ο ιός μεταδίδεται ταχύτατα σε σχολεία, παιδικούς σταθμούς και οίκους ευγηρίας.4
Ποια είναι τα συμπτώματα του RSV;
Ήπια συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως λίγες ημέρες μετά τη μόλυνση5, αν και οι υγιείς ενήλικες μπορεί να μην εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.3 Ωστόσο, ορισμένοι ενήλικες διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν από βαριές και ενίοτε απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων, των ατόμων με άσθμα, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, καθώς και ατόμων με ανοσοανεπάρκεια.
Τα συμπτώματα του RSV είναι παρόμοια με αυτά που θα είχατε συνήθως από το κοινό κρυολόγημα:5
- Ρινική συμφόρηση ή καταρροή
- Πονόλαιμος
- Ήπιος πονοκέφαλος
- Βήχας
- Πυρετός
- Τα βρέφη τείνουν να κουνούν το κεφάλι τους προς τα εμπρός κατά την εισπνοή. Μπορεί επίσης να είναι ανήσυχα, κακοδιάθετα, να έχουν λιγότερη ενέργεια ή λιγότερη όρεξη για φαγητό από το συνηθισμένο
Τα συμπτώματα οδηγούν ενίοτε σε πιο βαριά λοίμωξη, όπως βρογχιολίτιδα ή πνευμονία.5 Εάν εκδηλώσετε τα ακόλουθα συμπτώματα, θα πρέπει να επισκεφτείτε γιατρό αμέσως:5
- Ταχύπνοια
- Δέρμα που τραβιέται προς τα μέσα ανάμεσα στις πλευρές κατά την αναπνοή (εισολκές)
- Βήχας που επιδεινώνεται
- Πνιγμός ή έμετος λόγω έντονου βήχα
- Συριγμός
- Χρώμα δέρματος που γίνεται γκρι ή μπλε
Πόσο συχνός είναι ο RSV;
Ο RSV είναι εξαιρετικά συχνός - μάλιστα, ένα παιδί έχει προσβληθεί από τον ιό τουλάχιστον μία φορά έως την ηλικία των δύο ετών.3 Εμφανίζεται συνήθως σε συγκεκριμένες περιόδους – μεταξύ φθινοπώρου και άνοιξης ή την περίοδο των βροχών.5
Δυστυχώς, εξαιτίας της μεγάλης συχνότητας των λοιμώξεων, ο RSV προκαλεί πολλούς θανάτους κάθε χρόνο, ιδίως σε βρέφη – αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου κατά τη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας σε ολόκληρο τον κόσμο. Το σύνολο σχεδόν των θανάτων αυτών καταγράφεται στις αναπτυσσόμενες χώρες.5
Τα βρέφη που γεννιούνται στην έναρξη της περιόδου εξάπλωσης του RSV διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για βαριά νόσο. Τα μικρότερα παιδιά (ιδίως όσα είναι κάτω των 6 μηνών ή έχουν υποκείμενες παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες ή πνευμονοπάθειες) διατρέχουν επίσης υψηλό κίνδυνο.
Στους υγιείς ηλικιωμένους, οι λοιμώξεις από RSV προκαλούνται σε ποσοστό περίπου 3-7%, το οποίο αυξάνεται έως και σε 10% σε ενήλικες υψηλού κινδύνου.4 Οι ηλικιωμένοι (άνω των 65) και κάθε άτομο με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα θεωρούνται ότι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο.3
Πρόληψη
Παρότι είναι σχεδόν αδύνατο να αποφύγετε πλήρως τον RSV, ακολουθούν ορισμένες συμβουλές που βοηθούν να ανακοπεί η εξάπλωση:36
- Πλένετε συχνά τα χέρια σας
- Καθαρίζετε τις σκληρές επιφάνειες με σαπούνι ή απολυμαντικό
- Μην μοιράζεστε μαχαιροπίρουνα ή ποτήρια
- Μην αγγίζετε το πρόσωπό σας
- Εάν έχετε συμπτώματα κρυολογήματος, μείνετε στο σπίτι και αποφύγετε να αλληλεπιδράτε ή να φιλάτε παιδιά υψηλού κινδύνου
- Καλύπτετε το στόμα και τη μύτη σας εάν βήχετε ή φταρνίζεστε
- Εάν διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο (άνω των 65, ανοσοκατεσταλμένοι) – εξετάστε το ενδεχόμενο να φοράτε μάσκα προσώπου όταν βρίσκεστε σε κλειστούς δημόσιους χώρους
- Εάν είναι εφικτό, αποφύγετε να πηγαίνετε τα παιδιά υψηλού κινδύνου σε παιδικούς σταθμούς, ιδίως τις περιόδους κορύφωσης των ιώσεων
- Μην καπνίζετε κοντά στο παιδί σας3
Εμβολιασμός και θεραπεία
Δεν υπάρχει εμβόλιο που να βοηθά στην πρόληψη της λοίμωξης από RSV.3 Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει αναγνωρίσει τη λοίμωξη αυτή ως σημαντική προτεραιότητα και γνωρίζ ουμε πλέον περισσότερα από ποτέ για τον τρόπο δράσης του ιού.7
Σε ορισμένες χώρες είναι διαθέσιμη μια θεραπεία μονοκλωνικών αντισωμάτων για την πρόληψη της βαριάς νόσου από RSV σε ορισμένα βρέφη και παιδιά που διατρέχουν σχετικό κίνδυνο.6
Οι περισσότερες λοιμώξεις συνήθως υποχωρούν στο σπίτι.5 Εάν απαιτείται νοσηλεία, μπορεί να παρασχεθεί υποστηρικτική φροντίδα, όπως οξυγόνο και υγρά μέσα από σωλήνα.
Φροντίδα ασθενούς με RSV
Υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε κάποιον που δεν αισθάνεται καλά:8
- - Μιλήστε σε γιατρό ή φαρμακοποιό σχετικά με τα φάρμακα που είναι κατάλληλα για τη διαχείριση του πυρετού ή του πόνου
- - Βεβαιωθείτε ότι ο ασθενής πίνει αρκετά υγρά
- - Παρακολουθείτε τον στενά για σημάδια επιδείνωσης της λοίμωξης5
Ερωτήσεις που μπορείτε να θέσετε στον γιατρό σας
- Διατρέχουμε εγώ ή το παιδί μου μεγαλύτερο κίνδυνο για βαριά λοίμωξη;
- Θεωρείτε ότι είναι ασφαλές το παιδί μου να φιλοξενείται σε βρεφονηπιακό ή παιδικό σταθμό αυτήν τη στιγμή;
- Υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσε να προκαλεί αυτά τα συμπτώματα;
- Υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει το παιδί μου να αισθανθεί καλύτερα ενώ νοσεί;
- Χρειάζεται να λαμβάνω επιπλέον μέτρα προστασίας κοντά στο παιδί μου εάν δεν αισθάνομαι καλά;
Janssen & RSV
Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό ανεκπλήρωτες ανάγκες όσον αφορά τον RSV, δεδομένου ότι προς το παρόν δεν υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια ή ειδικές θεραπείες. Γι’ αυτό, συνδυάζουμε το πάθος μας με την καινοτομία για να διερευνήσουμε πολλές επιλογές από την πρόληψη έως τη θεραπεία, με στόχο να μειώσουμε τις σοβαρές βλάβες που προκαλούν οι λοιμώξεις από RSV.9
Χάρη στα επιτεύγματα των επιστημόνων τα τελευταία χρόνια, ευελπιστούμε ότι ο RSV θα αποτελεί σύντομα μια ιάσιμη νόσο.
Γλωσσάρι
• Αντιικό: Φάρμακο που καταπολεμά τους ιούς στον οργανισμό.9
• Παιδιά υψηλού κινδύνου: Παιδιά που έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν βαριά εάν προσβληθούν από RSV. Σε αυτήν την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται πολύ μικρά βρέφη και παιδιά με καρδιολογικά ή πνευμονολογικά προβλήματα.3
• Περίοδος εξάπλωσης του RSV: Χρονικό διάστημα του έτους κατά το οποίο οι λοιμώξεις από RSV είναι πιο συχνές.