Φυματίωση

Η ενεργός φυματίωση προκαλεί ενεργά ορατά συμπτώματα και εντοπίζεται πολύ πιο εύκολα. Τα συμπτώματα της ενεργού φυματίωσης συμπεριλαμβάνουν βήχα που διαρκεί εβδομάδες και μπορεί να συνοδεύεται από αιμόπτυση, πόνους στον θώρακα, έντονη νυχτερινή εφίδρωση, κόπωση, απώλεια βάρους, πυρετό, ρίγη και απώλεια όρεξης.^[3] Η ενεργός φυματίωση είναι μεταδοτική και μεταδίδεται όταν τα βακτήρια εξαπλώνονται στον αέρα με βήχα ή φτάρνισμα, ή ακόμη και με το γέλιο ή το τραγούδι.^[4]

Η λανθάνουσα φυματίωση δεν εμφανίζει συμπτώματα ούτε είναι μεταδοτική, αλλά τα βακτήρια παραμένουν στον οργανισμό και μπορούν να ενεργοποιηθούν ανά πάσα στιγμή. Φανταστείτε τη λανθάνουσα φυματίωση ως ένα μη ενεργό ηφαίστειο. Όσο παραμένει αδρανές, είναι εντελώς ακίνδυνο. Μόλις, όμως, αρχίσουν οι πρώτοι θόρυβοι και εκλύονται καπνοί, η κατάσταση μπορεί να γίνει γρήγορα επικίνδυνη.^[4]

Το αν θα εξεταστείτε για φυματίωση εξαρτάται ενδεχομένως από τα συμπτώματά σας. Ακολουθούν ορισμένες από τις πιο συνήθεις εξετάσεις ανάλογα με το είδος της φυματίωσης που μπορεί να έχετε.^[5]

• Ενεργός πνευμονική φυματίωση:
• Ακτινογραφία θώρακος: Χρησιμοποιούνται εικόνες από τον θώρακα για να ελεγχθεί πιθανή επιδείνωση λόγω της φυματίωσης.
• Εξέταση φλεμάτων: Εξετάζεται δείγμα πτυέλου για τυχόν βακτήρια της φυματίωσης.
• Ενεργός εξωπνευμονική φυματίωση
• Αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία ή υπερηχογράφημα: Με τη χρήση ραδιοκυμάτων, οι γιατροί λαμβάνουν εικόνες από το εσωτερικό του σώματός σας.
• Ενδοσκόπηση: Ένας μακρύς, λεπτός σωλήνας με κάμερα στο άκρο του εισέρχεται μέσα από το στόμα σας ή άλλο φυσικό άνοιγμα, ανάλογα με την πιθανή θέση της φυματίωσης, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχουν σημάδια φυματίωσης.
• Οσφυονωτιαία παρακέντηση: Λαμβάνεται μικρή ποσότητα νωτιαίου υγρού δειγματοληπτικά προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν σημάδια βακτηρίων στον οργανισμό σας.
• Λανθάνουσα φυματίωση:
• Δοκιµασία Mantoux: Μικρή ποσότητα υγρού, που ονομάζεται φυματίνη PPD, χορηγείται με ένεση κάτω από το δέρμα. Εάν έχετε λανθάνουσα φυματίωση, θα εμφανίσετε μια δερματική αντίδραση, σαν μικρό, σκληρό, ερυθρό εξόγκωμα.
• IGRA: Γνωστή και με την πλήρη ονομασία της, η δοκιμασία απελευθέρωσης ιντερφερόνης-γ, ή IGRA, είναι μια εξέταση αίματος που μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς τη δοκιμασία Mantoux ή να πραγματοποιηθεί μεμονωμένα.

Αν και τα συμπτώματα της φυματίωσης μπορεί να είναι ιδιαιτέρως τρομακτικά, η λοίμωξη, στον μεγαλύτερο βαθμό, μπορεί να ιαθεί εντελώς. Το θεραπευτικό σχήμα, το οποίο είναι το ίδιο για τη θεραπεία της λανθάνουσας φυματίωσης (η οποία δεν χρειάζεται πάντα θεραπεία) και της πνευμονικής ή εξωπνευμονικής ενεργού φυματίωσης, είναι συνδυασμός αντιβιοτικών. Η διαδικασία είναι μακρά. Κατά κανόνα, οι πάσχοντες από φυματίωση θα πρέπει να παίρνουν φάρμακα για 6 έως 12 μήνες^[10]. Το ευχάριστο, όμως, είναι ότι η λοίμωξη είναι συνήθως μεταδοτική μόνο τις πρώτες εβδομάδες.

Μεταξύ του 2000 και του 2019, σχεδόν 60 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν χάρη στα θεραπευτικά σχήματα για τη φυματίωση.^[6] Το πιο σημαντικό στη θεραπεία της φυματίωσης είναι η συνέπεια και η πειθαρχία. Θα αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα μέσα σε λίγες εβδομάδες από την έναρξη της θεραπείας, αλλά μην θεωρήσετε ότι έχετε θεραπευτεί. Εάν σταματήσετε το θεραπευτικό σχήμα πρόωρα, διατρέχετε τον κίνδυνο να αναπτύξετε φυματίωση ανθεκτική στα φάρμακα. Αυτό το στέλεχος της λοίμωξης δεν θεραπεύεται με τα ίδια αντιβιοτικά που χρησιμοποιήσατε στο παρελθόν και μπορεί να απαιτούνται χρόνια πρόσθετης θεραπείας.^[11] Σε ορισμένα σοβαρά περιστατικά, είναι πιθανό να μην υπάρχει καμία διαθέσιμη θεραπεία.

Ο κατάλογος που ακολουθεί περιλαμβάνει παραδείγματα ερωτήσεων που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε συζήτηση με τον επαγγελματία υγείας σας. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες σχετικές ερωτήσεις με βάση τα συμπτώματα, το στάδιο της νόσου και το ιατρικό ιστορικό σας που δεν παρατίθενται εδώ.

• Πώς θα μάθω ότι έχω φυματίωση;
• Τι μπορώ να κάνω για να βεβαιωθώ ότι δεν θα μεταδώσω αυτήν τη λοίμωξη;
• Πώς θα γνωρίζω ότι δεν είμαι πλέον μεταδοτικός/-ή;
• Πότε θα γνωρίζω αν η φυματίωση μου είναι ανθεκτική στα φάρμακα ή όχι, και ποιες είναι οι επιλογές μου σε περίπτωση που είναι;
• Εάν προσβληθώ από φυματίωση και θεραπευτώ, μπορώ να ξαναπροσβληθώ;
• Μπορώ να κάνω αλλαγές στον τρόπο ζωής μου για να επιταχύνω τη διαδικασία της θεραπείας μου;
• Υπάρχει διαφορά στη χρονική διάρκεια της θεραπείας εάν πάσχω από πνευμονική σε σχέση με εξωπνευμονική φυματίωση;
• Πόσο συχνά πρέπει να εξετάζομαι αν έχω λανθάνουσα φυματίωση;
• Ποια εξέταση συστήνετε για τη λανθάνουσα φυματίωση; Γιατί;
• Ποιες είναι οι ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας για φυματίωση;